نسل کشی خوجالی جنایت علیه بشریت است.
29 سال از انجام نسل کشی خوجالی به مثابه یکی از صفحات پاکسازی نژادی و نسل کشی هدفمندی که صدها سال نژاد پرستان ملت گرای ارمنی در حق ملت آذربایجان رو داشه اند و به دلیل میزان خونریزی و ظالمانه بودن آن یکی از سنگین ترین جنایات بر علیه بشریت محسوب می گردد می گذرد.
در نظر به وضعیت پیش از انجام این قتل عام در می یابیم که، ارامنه در راستای جداسازی قره باغ کوهستانی از آذربایجان و الحاق آن به ارمنستان از اوایل سال 1988 سیاست های تجاوزکارانه خود بر علیه آذربایجان را آغاز نموده بودند. در اواخر سال 1991 و اوایل سال 1992 عملیات های مسلحانه و حملات ارمنستان بر علیه آذربایجان تشدید شده، خوجالی که جزئی از قره باغ به شمار می آمد و اکثریت ساکنین آن را آذربایجانی ها تشکیل می دادند به هدف یکی از این حملات تبدیل شده بود. خوجالی که به فاصله 10 کیلومتری از جنوب – شرق خانکدی در منطقه ای استراتژیک واقع بود و تنها فرودگاه قره باغ در آنجا قرار داشت از نیمه دوم ماه فوریه به محاصره کامل قوای مسلح ارمنستان درآمده بود. از تلاشهای جمعی و فردی شهروندان عادی در راستای خروج از حالت محاصره جلوگیری می شد. در شب گذار از 25 به 26 فوریه 1992 نیروهای مسلح ارمنستان با نقض وقیحانه تمامی حقوق بین الملل به کمک هنگ 366 اتحاد جماهیر شوروی سابق با تجهیزات نظامی سنگین به ساکنین غیر مسلح شهر خوجالی حمله کرده، آنها را بصورتی بی مانند مورد حمله ظالمانه قرار داده، شهر را به صورت وحشیانه با خاک یکسان کردند. در نتیجه این عمل وحشتناک که نه تنها بر علیه ملت آذربایجان که بر علیه کل بشریت بدان دست یازیده شد 613 شهروند غیر مسلح آذربایجانی به صورتی وحشیانه به قتل رسیدند که از ایشان 63 تن کودک، 106 نفر زن و 70 تن نیز کهنسال بودند. در نتیجه این امر 8 خانواده کاملا نابود شده، 25 کودک هر دو والدین و 130 کودک نیز یکی از والدین خود را از دست دادند. از این گذشته 487 شهروند عادی به شدت مصدوم گردیده، 1275 نفر به اسارت درآمدند. از اشخاص به گروگان گرفته شده سرنوشت 150 تن منجله 68 زن و 25 کودک تا به حال مشخص نمی باشد. ارامنه در رابطه با افرادی که جان سالم به در برده بودند مبادرت به انجام اعمالی کاملا توهین آمیز نموده بودند. پوست سر آنها را کنده، سرها، بدنها و دیگر اعضای بدنشان را بریده، چشم کودکان را درآورده، شکم زنان باردار را دریده بودند. در زمان حمله در خوجالی از گلوله های کالیبر 5.45 که استفاده آن ممنوع بوده و نیز از سلاحهای شیمیایی استفاده گردیده بود. تمامی این موارد حاکی از آن است که ارمنستان با نقض مفاد کنوانسیون ژنو بر خلاف قواعد جنگی مبادرت به نسل کشی شهروندان عادی نموده است. ارمنستان که با مبادرت به این فاجعه ابعاد تجاوز خود به آذربایجان را گسترش می داد در نتیجه این تجاوز به موازات اشغال بخش جدایی ناپذیر کشورمان قره باغ کوهستانی، شهرستان های لاچین، کلبجر، آغدام، جبراییل، فضولی، قوبادلی و زنگیلان را نیز اشغال نموده و در نتیجه این سیاست پاکسازی نژادی در کل در جریان جنگ اول قره باغ بیش از 20 هزار آذربایجانی جان خود را از دست دادند و 20 درصد از اراضی کشورمان به اشغال ارمنستان درآمد. در نتیجه اشغال بیش از یک میلیون آذربایجانی در وضعیت آواره و کوچ اجباری قرار گرفتند.
بعد از این نسل کشی مهمترین مسئله عبارت از ارزش گذاری حقوقی-سیاسی به این امر و شناسایی آن در سطح بین الملل بود. رهبر ملی ملت جمهوری آذربایجان جناب آقای حیدر علی اف پس از بازگشت به حاکمیت در جمهوری آذربایجان فاجعه خوجالی را در سطح ملی مورد ارزشگذاری حقوقی – سیاسی قرار داد. 26 فوریه به عنوان روز نسل کشی خوجالی اعلام گردید. در راستای جلب توجهات بین المللی به فاجعه خوجالی و شناسایی آن در تحت رهبریت جناب آقای الهام علی اف به عنوان جانشین شایسته پیشوای بزرگ حیدر علی اف گامهای مهمی برداشته شد. در چارچوب کمپین "عدالت برای خوجالی" که از سال 2008 آغاز گردید، در راستای ارزشگذاری حقوقی – سیاسی به جنایت رخ داده در خوجالی و شناسایی فاجعه خوجالی در سطح بین الملل تدابیر نظام مندی در بسیاری از کشورهای جهان آغاز به انجام نمود. در نتیجه کمپین های اطلاع رسانی انجام یافته در این راستا در برخی از کشورهای جهان مصوبه هایی در رابطه با این نسل کشی به تصویب رسید. اکنون پارلمان های کشورهای پاکستان، مکزیک، کلمبیا، پرو، بوسنی و هرزگوین، رومانی، چک، سودان، اردن، هندوراس، گواتمالا، پاناما، اسلوونی، جیبوتی و پاراگوئه نسل کشی خوجالی را در سطح قواعد بین الملل به رسمیت شناخته اند. یکی از کشورهایی که مواضع عادلانه آذربایجان در مورد نسل کشی خوجالی را مورد حمایت قرار داده جمهوری اسلامی ایران بوده است. چنانکه سازمان همکاری های اسلامی که 57 کشور از 4 قاره زمین عضو آن می باشند و جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از آنها می باشد متفقا و در موضعی واحد فاجعه خوجالی را به عنوان "نسل کشی" و "جنایت علیه بشریت شناخته" است.
علیرغم گذشت قریب به 30 سال از جنگ اول قره باغ و رخداد نسل کشی خوجالی، وجود شهدای بسیار در این راه و قرار گرفتن بخشی از اراضی آذربایجان تحت اشغال، اراده راسخ ملت آذربایجان هیچگاه به لرزه نیافتاد، بالعکس اراده ملی و همبستگی هر چه قوی تر شده، هر آذربایجانی با گام های عملی خود روز برپایی عدالت تاریخی را هر چه نزدیکتر نمود. تخریبات جدید ارمنی که از تاریخ 27 سپتامبر 2020 آغاز گردیده بود منجر به لرزه در افتادن دشمن و تسلیم شدن وی گردید. ارتش ظفرمند و قهرمان آذربایجان در تحت فرماندهی رئیس جمهور محترم الهام علی اف در طی نبرد 44 روزه با احیاء عدالت تاریخی، اراضی تحت اشغال را آزاد نمود. کودکانی که در زمان اشغال خوجالی از آغوش پدر و مادر خویش کنده شده بودند 30 سال بعد سوار بر تانک ها، سلاح به دست و یا حتی دست خالی تحت لوای پرچم پیروز آذربایجان توانستند تا اراضی پدرانشان را که به زور اشغال شده بود آزاد کرده و بدانجا بازگردند.
در زمان جنگ دوم قره باغ نیز نیروهای اشغالگر مسلح جمهوری ارمنستان که از اعمال جنایتکارنه و زشت خود بر علیه بشریت دست نکشیده بودند، با نقض فاحش منشور سازمان ملل، کنوانسیون ژنو مصوب سال 1949 و الحاقات آن، اصول و قواعد حقوق بین الملل، منجمله قواعد حقوق بشر بین الملل و نظام آتش بس بشر دوستانه شهروندان عادی آذربایجان را به صورتی هدفمند مورد حمله قرار داده، به مناطق مسکونی به صورت مداوم با آتش سنگین توپخانه و راکت هجوم آوردند. مناطق مسکونی دومین شهر بزرگ آذربایجان گنجه، شهر صنعتی مینگه چئویر که بزرگترین سد آذربایجان در آن قرار دارد، شهرستانهای برده، ترتر، سیزن، کوردمیر، قبله، بئیلقان، آغجبدی، یئولاخ و شهرهای این شهرستانها، همچنین شهرستانهای خیزی و آبشرون جمهوری آذربایجان در مناطقی که اهالی از کثرت فراوانی در آن برخوردارند و زیرساختهای مهم این شهرها از اراضی ارمنستان به صورتی هدفمند مورد حملات راکتی قرار گرفتند. علیرغم تمامی این موارد در نتیجه سیاست موفقیت آمیز، اقدامات مقتدرانه و اراده سیاسی رئیس جمهور آذربایجان، فرمانده کل نیروهای مسلح الهام علی اف و اتحاد ملت آذربایجان در اطراف وی به سان مشتی آهنین جوابی در خور به تجاوز دوباره ارمنستان داده شده، در نتیجه پیروزی نظامی و سیاسی آذربایجان ارمنستان مجبور به تسلیم گردیده و اشغال پایان یافت. خاکهایمان که قریب 30 سال تحت اشغال بوده است اکنون آزاد است. از این پس در نتیجه احیا و بازسازی خاکهای مادری مان که از جانب دشمن منفور با خاک یکسان شده اند این اراضی دوباره احیا خواهد شد.
امسال پس از گذشت 29 سال، نسل کشی خوجالی را در حالتی یاد می کنیم که اراضی مان از اشغال آزاد شده است. لیکن تاریخ هیچگاه فراموش نمی شود و کسانی را که تاریخ را فراموش می کنند نمی بخشد. فاجعه جوجالی که امروزه یاد و خاطره قربانیانش را با احترام یاد می نماییم، ماهیت جنایت رخ داده در شهر خواجالی و مقیاس آن ثابت می نماید که این موارد در تطابق کامل با تعریف کنوانسیون "پیشگیری و مجازات جنایت نسل کشی" مصوب قطعنامه شماره 260 (سوم) مورخ 9 دسامبر 1948 اجلاس سران سازمان ملل متحد می باشد. سازمان دهندگان جنایت بشری نسل کشی خوجالی عبارت از رهبران سیاسی و دولتی جمهوری ارمنستان، مجری مستقیم آن نیز عبارت از بخش های نیروهای مسلح ارمنستان، دسته جات تروریست موجود در قره باغ کوهستانی و هنگ 366 ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق مستقر در خانکندی می باشند. جنایت نمی باید بی جواب بماند. تجاوز سیاسی – نظامی ارمنستان از جانب جامعه جهانی می باید مورد اتهام قرار گیرد. سازمان های بین المللی و پارلمان های دولت های جهان می باید روند ارزش گذاری واقعی سیاسی – حقوقی بین المللی به جنایت رخ داده از جانب ارمنستان در اراضی جمهوری آذربایجان – نسل کشی خوجالی را ادامه داده و اراده راسخ خود در مجازات مجرمین را به نمایش گزارند.
از خداوند متعال برای قربانیان فاجعه خوجالی و تمامی شهدایی که در مسیر تمامیت ارضی کشور جان خود را از دست دادند طلب مغفرت می نماییم.